System kaucyjny

System kaucyjny to mechanizm promujący recykling i ponowne wykorzystanie opakowań. W Polsce działa od października 2025 roku. Od 1 października w sklepach zaczną pojawiać się napoje w opakowaniach objętych systemem, a więc takie, na których znajduje się wyraźny znak kaucji z jej kwotą.

Zasady działania systemu

1. Przy zakupie napoju w opakowaniu z logotypem od klienta pobierana będzie kaucja.

WAŻNE: kaucja zostanie doliczona do ceny napojów dopiero przy kasie,

2. Wszystkie jednostki handlowe, niezależnie od ich powierzchni, jeżeli oferują napoje w opakowaniach objętych systemem, pobierają kaucję.

WAŻNE: nie ma tu znaczenia profil działalności danego sklepu tylko oferowane produkty,

3. Opakowania objęte systemem są odpowiednio oznakowane, logotypem systemu kaucyjnego.

WAŻNE: nie ma możliwości odebrania kaucji za opakowania bez logotypu,

4. Kaucję można odebrać przy zwrocie opakowania.

WAŻNE: przy zwrocie opakowań, w celu odzyskania kaucji, nie jest wymagane okazanie paragonu,

5. Opakowanie można zwracać w dowolnym punkcie zbiórki - Obowiązek zbierania opakowań objętych systemem nałożony jest na sklepy powyżej 200 m2, a małe sklepy poniżej 200 m2 mogą dobrowolnie przystępować do systemu.

WAŻNE: opakowań nie należy zgniatać przed oddaniem do punktu zbiórki,

6. Wprowadzono wymóg utworzenia co najmniej jednego stacjonarnego punktu odbierania opakowań i odpadów opakowaniowych objętych systemem kaucyjnym w każdej gminie.

WAŻNE: możliwe jest tworzenie punktów zbierania pustych opakowań poza jednostkami handlowymi.

Jakie korzyści da system kaucyjny?

• zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska przez odpady opakowaniowe,
• zwiększenie poziomu selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych,
• zwiększenie poziomów recyklingu odpadów opakowaniowych,
• stworzenie pozytywnych nawyków dot. segregowania odpadów.

Podręcznik systemu kaucyjnego dla przedsiębiorstw

Mały podręcznik systemu kaucyjnego

Umocowanie w dyrektywie SUP

Podstawą do wprowadzenia w Polsce systemu kaucyjnego była dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej 2019/904 w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (tzw. dyrektywa SUP).

Nałożyła ona na państwa członkowskie obowiązek zapewnienia selektywnej zbiórki do celów recyklingu. Przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu napoje w opakowaniach będą obowiązani osiągnąć określone poziomy selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych w ramach systemu (77% od 2025 r. i 90% od 2029 r.).

Dodatkowo, dla butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będą obowiązani do zapewnienia, aby opakowania te, włącznie z ich zakrętkami i wieczkami, zawierały udział wagowy wynoszący co najmniej: od 2025 r. – 25% tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu i od 2030 r. – 30% tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu.

Zgodnie z zasadą rozszerzonej odpowiedzialności producenta, wprowadzający napoje w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym będą finansowali system kaucyjny. Wprowadzający, będą ponosili koszty związane m.in. ze zbiórką, odbieraniem i transportem opakowań i odpadów czy prowadzeniem ewidencji i rozliczaniem kaucji. System będzie dodatkowo finansowany z niezwróconej kaucji oraz ze sprzedaży materiałów pochodzących z recyklingu. Ustawa dopuszcza funkcjonowanie na rynku kilku operatorów systemu kaucyjnego.